Wat belangrijk is, is wat goed voor je is
Jean-Noël Missa (filosoof) naar William James


De waarden van de gemeenschapspsychiatrie
-
1.1“
Gemeenschaps psychiatrie (community based psychiatry)
Opname in een zorggroep met weinig hiërarchie en de oplossingen delen. Voor ons is het relationele effect belangrijker dan het geneesmiddeleneffect. Het sociale leven van de dienst, de geïndividualiseerde relatie en het vermogen tot wederzijdse steun worden gebruikt als therapeutisch instrument. -
1.2“
Bezorgde zorgverlening met respect voor de rechten van de patiënt
Kwaliteitszorg krijgen / vrij zijn om de beroepsbeoefenaar te kiezen / geïnformeerd worden over zijn gezondheidstoestand / vrij instemmen met de zorgverlening, met voorafgaande informatie / geïnformeerd worden over de verzekering van de beroepsbeoefenaar en zijn bevoegdheid om zijn beroep uit te oefenen / beschikken over een bijgewerkt dossier, het kunnen raadplegen en een kopie krijgen / verzekerd zijn van de bescherming van zijn privé-leven -
1.3“
Flexibele, universeel aanvaardbare en voor iedereen toegankelijke systemen
Iedereen weet beter dan wie ook wat goed of beter is voor hem. Het zorgaanbod moet flexibel en toegankelijk zijn, om door iedere gebruiker aanvaard te worden. -
1.4“
Behandelingen die gericht zijn op herstel en die chronificatie voorkomen
Het chronificatieproces hangt samen, maar in moeilijk te bepalen proporties, met de evolutie van de gezondheidstoestand, de therapeutische kaders die men in het psychiatrische traject ontmoet, en met de sociale omgeving in het algemeen. Het begin van chroniciteit is minder een kwestie van leeftijd dan van psychiatrisch traject. -
1.5“
Zorgverlening gericht op de wensen, doelen en behoeften van de patiënt
De persoon helpen om een positieve identiteit te ontwikkelen, de ervaring en het zelfbeheer van de ziekte ondersteunen, en de sociale rol van elke persoon volgens zijn wensen, doelen en behoeften opwaarderen. -
1.6“
Veelheid aan ondersteuning, diensten en middelen
Een multidisciplinaire aanpak van de zorgverlening wordt ondersteund door een veelheid van personeels- en functionele middelen. Multidisciplinariteit van het team en de therapeutische benaderingen, workshops en werkgroepen, reacties op verzoeken van gebruikers. -
1.7“
Gebruik van elke sociale context en systeem voor therapeutische doeleinden
Een bijzonder belang wordt gehecht aan de sociale, interpersoonlijke en omgevingsfactoren die het therapeutische proces onderdeel maken van de sociale relatie, op weg naar autonomie.
Onze geschiedenis
- Oprichting van de dienst voor mentale gezondheidszorg van de sector Anderlecht Eind jaren 1950 stellen verschillende beroepsbeoefenaars vast dat er geen aangepaste therapie voorhanden is voor acute en chronische pathologieën. Terwijl de psychiatrie beperkt blijft tot gesloten ziekenhuizen, erfgenamen van de gestichten uit het verleden, wenden de welgestelden met een neurose zich tot de psychoanalytici die in de stad gevestigd zijn. Als gevolg van de ideeën verspreid door professor Sivadon en ondersteund door de hoogste ambtenaren van het ministerie van Volksgezondheid, is er al sprake van hervormingen. Om tegemoet te komen aan de vereisten van de sociale psychiatrie, wordt voorgesteld om binnen het Brugmann-ziekenhuis werkplaatsen voor revalidatie te creëren, maar ook om daarbuiten een Universitair Psychiatrisch Centrum voor het onderwijs in de psychiatrie op te richten en de Brusselse agglomeratie op te delen in sectoren van medisch-sociale hulpverlening.
- In 1958 presenteert Roger Amiel, op initiatief van de Stichting Julie Renson, de principes van de sociale psychiatrie aan een geïnformeerd publiek.
- Vervolgens maakt een Studiecommissie de balans op van wat er bestaat en wat er zou moeten bestaan voor de preventie en behandeling van mentale aandoeningen in België. Deze Commissie is verdeeld in 3 onderzoeksgroepen: 'Pre-cure', 'Cure' en 'Post-cure'. Eind 1959 dient de Commissie haar eindverslag in, getiteld 'Ontwerp voor de organisatie van de psychiatrische bijstand in België'. Dit verslag wordt gepubliceerd en zelfs samen met een Franse en een Amerikaanse studie door de organisatoren van het Wereldjaar van de Geestelijke Gezondheid geselecteerd om als basis voor discussie te dienen op een van de symposia.
- De Stichting Julie Renson richt nieuwe werkgroepen op, waaronder de groep 'Commune' onder leiding van dr. Jean Vermeylen. Hij onderzoekt de mogelijkheid om alle openbare en particuliere instellingen van een bepaald geopolitiek gebied bijeen te brengen om nauw samen te werken bij het voorkomen en genezen van de mentale aandoeningen van allerlei aard en ernst. Jean Vermeylen, zoon van een psychiater, is geboren in Geel. Zijn vader was er verantwoordelijk voor het gesticht van Geel, dat al enkele eeuwen bestond, in feite het eerste opvangcentrum voor mensen met een mentale aandoening. Sommigen van hen werden ondergebracht bij mensen thuis. Hij wordt zelf ook psychiater en in 1962 richt hij in Anderlecht de eerste dienst voor Mentale Gezondheid in België op. Deze dienst wil de leemte in de zorgverlening opvullen door consultaties, huisbezoeken en ondersteuning te bieden aan de families van de patiënten die uit ziekenhuisinstellingen worden ontslagen en een medische, psychologische en sociale opvolging nodig hebben.
- De keuze valt op Anderlecht vanwege een combinatie van factoren, waaronder de omvang van de gemeente, haar grote en diverse bevolking die een dwarsdoorsnede van verschillende sociale klassen vertegenwoordigt, en het progressieve sociale beleid van het gemeentebestuur. Het Centrum voor Geestelijke Gezondheid van Anderlecht functioneert nog steeds, voor het welzijn van de bevolking. Het hele land wordt voorzien volgens dit model, gesubsidieerd door de overheid.
- Een ander argument voor de keuze van deze gemeente is het bestaan van de 'Schoolkliniek', die in die tijd wordt omgevormd tot een multifunctioneel Gezondheidscentrum onder leiding van dr. Lucette Decroly. Zij speelt een beslissende rol in de rest van dit verhaal.
- Vanwege haar relatie in verschillende hoedanigheden met de Stichting Julie Renson en haar vriendschap met dr. Vermeylen, legt zij als diensthoofd het eerste rapport over de sector voor aan de gemeentelijke autoriteiten.
- Subsidies worden aangevraagd door deze bewonderenswaardige vrouw, die de initiatieven van de stichter ondersteunt, aanmoedigt en beheert; zij is ook jarenlang de onvermoeibare voorzitter van de Raad van Bestuur.
- De burgemeester van Anderlecht, Joseph Bracops, stelt lokalen en middelen ter beschikking van deze zorgstructuur, in die tijd uniek in België.
- Voor deze oprichting vinden de oprichters steun bij de Stichting Julie Renson, opgericht in 1957 om "de studie en het wetenschappelijk onderzoek naar mentale aandoeningen te bevorderen; om materiële en morele bijstand te verlenen aan de mensen met mentale aandoeningen zonder middelen (...); om te zorgen voor de herinschakeling van de herstelde patiënten".
- 1963, oprichting van de vzw L'Equipe
- Dr. Vermeylen liet het niet bij deze toch al aanzienlijke prestatie. De sociale psychiatrie vereist de ontwikkeling van nieuwe initiatieven en de uitvoering ervan vereist verschillende soorten therapeutische maatregelen, afhankelijk van de ontwikkeling ervan. In februari 1963 richten de artsen Jean Vermeylen en Lucette Decroly de vzw l'Equipe op (de statuten werden gepubliceerd in het Staatsblad van 14 maart 1963) om een residentieel centrum voor nazorg te openen onder de naam 'Le Foyer'. Het idee is om een psychiatrische patiënt die het ziekenhuis verlaat, een tussenstap aan te bieden voordat hij teruggaat naar zijn familie of naar zijn huis. De patiënt wordt uitgenodigd om deel uit te maken van een leefgemeenschap, deel te nemen aan het dagelijks leven, de confrontatie aan te gaan met een realiteit, belichaamd door de andere bewoners, de zorgverleners en de taken voor de goede werking van de instelling.
- De verzekeringsmaatschappij 'De Sociale Voorzorg', nu 'P&V', heeft dan via erfpacht een huis ter beschikking gesteld om dit innovatieve project te starten.
- De basisfilosofie van dr. Vermeylen was gebaseerd op het model van de therapeutische gemeenschap die wordt gevormd door een multidisciplinair team waarin, zo zei hij, "de leden zowel een specifieke rol uitoefenen die verband houdt met hun basisopleiding als een multidisciplinaire sociaal-therapeutische activiteit". Dit innovatieve model werd al snel en doeltreffend ondersteund door de overheid: RIZIV, Ministerie van Volksgezondheid.
- Opening van het Centre de Réadaptation et d'Intégration au Travail (CRIT) na de sluiting van het atelier in 1971 op grond van het beginsel dat arbeidsrevalidatie een therapeutische aangelegenheid is en niet langer door de arbeidssector moet worden behandeld.
- Le Foyer wordt hervormd met het oog op de toekomstige toepassing van nieuwe normen. Bijkomend moet de vzw tegelijkertijd een gecoördineerde dienst voor nacht- en daghospitalisatie opzetten. Later werd besloten dat het dagziekenhuis de vorm zou krijgen van een Dagcentrum.
- Oprichting van het Documentatiecentrum 'Le Fil d'Ariane'.
- 1958
- 1963
- 1972
- 1974
- 1984
- 1958
- 1963
- 1972
- 1974
- 1984
L'Equipe VZW
L'Equipe VZW telt in 2021 bijna 200 werknemers en ontvangt meer dan 1000 patiënten per jaar.
L'Équipe omvat twee therapeutische gemeenschappen, één voor illegale drugsgebruikers, drie dagcentra, een daghospitaal voor jongeren, een gebruikersclub, een ambulant centrum en een documentatiecentrum. Zij beheert mede beschermd wonen en een groepswoningbouwproject voor jongvolwassenen. Zeer recent heeft zij een verbindingsplaats geopend en een mobiel team opgericht in de gemeente Anderlecht. Ze is ook de oprichtster van Hermès+, een vzw waarmee ze een gemeenschapsvisie op de hervorming van de psychiatrie promoot en de mobiliteit en snelheid van interventie op het vlak van sociale psychiatrie bevordert. Ze promoot ook een territoriale benadering van nabijheid.
200 werknemers

L'Equipe neemt deel aan de werkzaamheden van instellingen die actief zijn op het gebied van de geestelijke gezondheid in Brussel en hun associatieve of juridische vertegenwoordigingen (LBFSM - Ligue Bruxelloise Francophone pour la Santé Mentale en PFCSM - Plate-forme de Concertation pour la Santé Mentale en Région de Bruxelles-Capitale), en is ook actief lid van deze verenigingen. Zij ontvangt talrijke stagiairs van de hogescholen en universiteiten. Zij werkt mee aan het onderwijs van de ULB.
Sinds kort staat zij open voor het opnemen van peer helpers en ervaren deskundigen in haar teams.
1000 patiënten per jaar

De Raad van Bestuur
-
Voorzitster
Monsieur Jean-Claude Praet
-
vicevoorzitter
Dr Jacques Owieczka
Vragen? Neem contact met ons op